Kiedy Stargard był stolicą

W historii Stargardu był okres, kiedy miasto było stolicą brandenbursko-pruskiego Pomorza. W 2. poł. XVII w. część księstwa pomorskiego ze Stargardem podlegała elektorowi brandenburskiemu. Fryderyk Wilhelm zwołał na 19 lipca 1653 r. do Stargardu sejm, którego uchwała z roku następnego określiła ustrój i organizację brandenburskiego Pomorza. W 1668 r. siedzibą Zarządu został Stargard. Pełnił funkcję miasta stołecznego do 1723 r., z przerwami w latach 1674-1677 oraz 1683-1686.

W okresie klęski szwedzkiego Szczecina w 1677 r. Stargard nadal pełnił rolę najważniejszego ośrodka administracyjnego. W tamtym czasie powołano do życia Stargardzkie Kolegium do Spraw Handlu, którego głównym celem było kształtowanie stosunków handlowych Stargardu z innymi miastami – głównie z Kołobrzegiem – tak, by utrzymywać niezależność od szwedzkiego Szczecina. Utworzono również Komisję do Uporządkowania Spraw Miejskich, która miała określać główne kierunki rozwoju miast. Założono także mennicę brandenburską, z zamiarem bicia monet o lepszej zawartości srebra. Znaczącym faktem było założenie w 1687 r. kolonii francuskiej, dzięki której rozwinęło się krawiectwo, farbiarstwo i warsztaty tekstylne.

W 1668 r. ponownie otwarto Kolegium Petera Gröninga, czemu towarzyszyło wystawienie sztuki teatralnej napisanej przez Ch. Praetoriusa, której najznakomitszym widzem był sam Fryderyk Wilhelm. Szkołę próbowano nawet podnieść do rangi uniwersytetu, lecz pomysłu nigdy nie zrealizowano. Był to czas, kiedy funkcjonowała oficyna wydawnicza, drukowano książki, otwarto księgarnię; uruchomiono pocztę kurierską.

Na początku wieku XVIII, w okresie koronacji elektora Fryderyka III na króla Prus Stargard stał się najpotężniejszym miastem pruskiego Pomorza. Jednak pomyślność hamowały liczne epidemie. Powołano Kolegium Sanitarne, które nadzorować miało wyeliminowanie dziesiątkującej mieszkańców zarazy. Wielu mieszkańców umarło, a część pozostałych przy życiu opuściła miasto udając się głównie do Szczecina.

W 1720 r. na mocy traktatu pokojowego, kończącego rywalizację szwedzko-pruską, Prusy przejęły władzę nad szwedzkim Pomorzem obejmującym Szczecin. Skutkiem tego było przeniesienie centralnego ośrodka administracji ze Stargardu do Szczecina. Choć stopniowo od tego czasu Szczecin przejmował wszelkie funkcje stołeczne, to Stargard pozostawał nadal najludniejszym miastem Pomorza pruskiego.

Ilustracja: Panorama Stargardu z ok. 1734 r. ze zbiorów Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie