To główny impuls rozwoju społeczno-gospodarczego państw członkowskich, w tym także Polski i Chorwacji. Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne (EFSI) stanowią dziś nawet połowę wartości inwestycji publicznych, a w Polsce ich udział jest jeszcze większy i dochodzi do nawet 65%. Trwające w Zielonej Górze VIII Forum Regionów Polski i Chorwacji jest okazją do wspólnej debaty o przyszłości UE i funduszach unijnych.
Rosnąca rola Chin i Indii, wizja Brexitu, rozszerzenie inwestycji na bezpieczeństwo publiczne, ochronę granic czy obronność sprawiają, że budżet Unii Europejskiej na lata 2021-27 będzie się różnić od obecnego. W miejsce środków kierowanych na wyrównywanie deficytów pomiędzy krajami członkowskimi coraz większą rolę odgrywać będzie podnoszenie innowacyjności gospodarki i jej konkurencyjności w ujęciu globalnym.
– Dla takich państw jak Polska i Chorwacja utrzymanie wiodącej roli polityki spójności ma kluczowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności, ale i poprawy spójności społecznej czy przestrzennej. Propozycje Komisji Europejskiej dotyczące nowego budżetu, chociażby te co do zwiększenia wkładu własnego z 15 do 30% oznaczają spore wyzwanie dla słabszych samorządów, organizacji pożytku publicznego czy małych i średnich przedsiębiorstw. – mówił prezes Związku Województw Rzeczpospolitej Polski i Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Zdaniem samorządowców z Polski i Chorwacji utrudnieniem we wdrażaniu środków unijnych może być skrócenie okresu rozliczenia z 3 do 2 lat, co może być szczególnie widoczne w przypadku opóźnienia negocjacji środków na lata 2021-27. Również zmiany unijnych priorytetów inwestycyjnych mogą mieć wpływ na tempo nadrabiania zaległości rozwojowych. W trakcie dyskusji nie brakowało pytań o postępującą centralizację zarządzania środkami Polityki Spójności z poziomu Brukseli.
Zdaniem regionów Polityka Spójności powinna wspierać takie inwestycje, które nie są obciążeniem dla przyszłych budżetów publicznych. Chodzi m.in. o transformację gospodarczą samorządów w oparciu o inwestycje w OZE, efektywność energetyczną czy budownictwo pasywne. Kluczowe staje się również inwestowanie w rozwój najnowocześniejszych przedsiębiorstw – start-upów i przedsiębiorstw wysoko innowacyjnych. Środki unijne powinny pomagać w budowie ekosystemu współpracy na linii-samorząd-biznes-nauka, a także służyć wypracowywaniu nowych modeli funkcjonowania takich dziedzin jak pomoc społeczna czy usługi rynku pracy.
– Musimy pamiętać o terytorializacji, czyli wsparciu szytym na miarę poszczególnych obszarów. Widzimy, że zdiagnozowane przez nas potrzeby w ramach Kontraktów Samorządowych, czy w Specjalnej Strefie Włączenia ułatwiają inwestowanie i przynoszą lepsze efekty. Środki unijne muszą być bardziej demokratyczne w dystrybucji, muszą skuteczniej angażować odbiorców. – wyjaśniał Olgierd Geblewicz.
Zapoczątkowane w 2012 r. Forum regionów Polski i Chorwacji jest okazją do dyskusji oraz wymiany doświadczeń m.in. w zakresie cyfryzacji administracji publicznej, partnerstwa publiczno-prywatnego, polityki spójności UE oraz innowacji w gospodarce. VIII edycja Wydarzenia odbywa się w dniach 12-14 września w Zielonej Górze. Organizatorami są m.in. Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Chorwacji Związek Żupanii, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego i Ambasada Republiki Chorwacji w Polsce.
Źródło: WZP